سه‌شنبه ۳۰ ارديبهشت ۱۴۰۴ - 
قسمت اول، از تولد تا جرقه های ملی کردن نفت:
شاید همه ایرانیان مصدق را با ملی شدن صنعت نفت و برعکس می‌شناسند. شاید پرمناقشه‌ترین شخصیت تاریخ معاصر در ۸۰ سال اخیر مصدق بوده است.بالغ بر ۷۰ سال از کودتای ۲۸ مرداد می‌گذرد و بحث‌ها حول این کودتا تمام نشده است. گروهی از فرط ناراحتی و تعلق خاطر به سلسله پهلوی با وجود اعتراف امریکا به کودتا، معتقدند این کودتا یک حرکت ملی بوده است. در طرف مقابل برخی گروه‌های مذهبی هم معتقدند اختلاف مصدق با کاشانی باعث شکست نهضت شده است. همه این موارد مصدق را به یک شخصیت پرمناقشه در تاریخ ایران تبدیل کرده است. اما آیا مصدق را باید تنها حول محور ملی شدن صنعت نفت و پس از آن کودتا بررسی کرد؟ پیشینه مصدق تا زمان نخست وزیری و بررسی دوره نخست وزیر با تمرکز بر سایر مسائل در کنار نفت، موضوعی است که کمتر به آن توجه شده است. در این سلسله یادداشت که برگرفته از جلسات موسسه مطالعاتی تحریریه بوده و به کوشش دکتر رسول رئیس جعفری اقتصاددان و پژوهشگر حوزه اقتصاد و تاریخ تهیه شده است تلاش می‌شود نگاهی فراتر از نفت به مصدق صورت پذیرد. مطالب ارایه شده از قسمت یک تا سه ، مجموعه ای بیست و یک قسمتی است .
کد خبر: ۳۹۶۲۴۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۷/۰۸
عبرت ها از پیامدهای امنیتی سازی کشورها:
زخمی کردن انقلاب ها در قالب دمیدن به کوره دشمنی دائمی، خط مشی اصلی آمریکا در قرن بیستم بوده که این پروژه در قرن بیست و یک با امنیتی سازی ادامه یافته است. از نظر آمریکا احیای دشمنی و امنیتی سازی، اصل اساسی برای ایجاد اختلال در تحقق آرمان ها و وعده های انقلابیون بوده و تقلیل هویت انقلابی به دشمن انقلاب، خود دمیدن به کوره نظریه دشمن دائمی و امنیتی سازی آمریکا و غرب بوده است.در بعد از انقلاب، مواجهه با وضعیت اضطراری یعنی جنگ و ترور، به سیاست های جناحی و شکل گیری دولت استثنایی تقلیل یافت و به طرز ناخواسته ای به آن ها دامن زده، امنیت را در این چارچوب تعریف کرد و از آن پس بر اساس منافع دولت استثنایی استمرار یافت. پیامد تداوم چنین وضعیتی هم مشخص است. تقویت نفوذ، با افتادن در تله امنیتی سازی، تقویت اسلام مناسکی و تضعیف اسلام گفت و گویی . سوال اینجاست که آیا جمهوری اسلامی ایران ، مخاطرات نهفته در این نگاه را بخوبی تبیین نموده و حساسیت های لازم برای مقابله با آن را دارد؟
کد خبر: ۳۹۵۱۲۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۳/۲۲
پیروز مجتهد زاده:
پیروز مجتهدزاده استاد دانشگاه و منتقد محمد مصدق گفت: در حالی که طرفداران مصدق، ملی کردن نفت به سبک و سیاقی که او به ثمر رساند را یک "شاهکار ملی" خواندند، مخالفان او همان هنگام و بعد‌ها این گونه ملی کردن را یک "خیانت علنی" قلمداد کردند. کارشناسان برجسته امور نفتی تقریبا به اتفاق آرا ملی کردن نفت به سبک و سیاقی که مصدق انجام داد را یک اشتباه یا خطای اساسی قلمداد کرده اند: شادروان دکتر فواد روحانی در صفحه ۳۸۰ کتاب "زندگی سیاسی مصدق در نهضت ملی ایران" رد پیشنهاد مشترک امریکا و انگلیس برای حل بحران نفت توسط مصدق را یک "تاسف" قلمداد کرد و در جلسه یاد شده در بالا "یک اشتباه بزرگ" دانست
کد خبر: ۳۸۲۵۰۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۲۸
حدود مرزی؛
برخی از اقدامات دوره پهلوی اول در بحث اصلاح مرز‌ها و کاهش تنش، امروزه بشدت برای کشور ایجاد دردسر کرده است. دکتر امیر حمزه مهرابی بر اساس مستندات کتاب‌های تاریخ سیاسی معاصر ایران نوشته جلال الدین مدنی و تضاد دولت و ملت نوشته همایون کاتوزیان، ترجمه علیرضا طیب، اقدام به لیست تغییرات مرزی دوره رضا پهلوی و پیامد‌ها و هزینه‌های امروزین آن کرده است.
کد خبر: ۳۶۶۲۶۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۰۶
پهلوی اول و مجلس؛
سیطره رضاشاه بر مجلس تا جایی بود که «معروف است وقتی بعضی از نمایندگان منتخب دولت حاضر نمی‌شدند به بعضی لوایح رأی بدهند وزیر پیشنهاد دهنده می‌گفت این لایحه با نظر رئیس دولت تنظیم شده و آنگاه فوری تصویب می‌شد.»
کد خبر: ۳۳۲۰۵۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۲/۱۹
فوت شدگان دهه ۹۰
روحانیونی در دهه اخیر از دنیا رفتند که هر کدام چهره‌های پرنفوذی بودند. بد نیست نگاهی به زندگی آنها داشته باشیم.
کد خبر: ۳۲۲۵۳۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۰/۲۶
من احمدی نزاد نیستم
حرف روحانی «صرفا» در پاسخ به خبرنگار روزنامه جوان نبود. بهتر است بگوییم «اصلا» مخاطب او این خبرنگار نبود بلکه خطاب او به کسانی بود که از مدت‌ها قبل پروژه «بنی‌صدر» سازی روحانی را کلید زدند و به انواع شیوه‌ها خواستند او را در مقابل نظام یا به طور دقیق‌تر در مقابل شخص حضرت آیت‌الله خامنه‌ای نشان دهند، اما موفق نشده‌اند.
کد خبر: ۳۱۷۴۱۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۹/۲۶
گفتگو با سعاد پیرا؛
سعاد پیرا: امین‌السلطان در دوران مظفری دایره عمل گسترده‌تری می‌یابد، اما زمانه هم دیگر مانند زمانه ناصری نیست. در همین نامه‌ها که مربوط به دوران مظفرالدین‌شاه هستند، شما می‌توانید شخصیت امین‌السلطان را ببینید. در یکی از نامه‌ها در مورد وضعیت مملکت و اوضاع اقتصادی می‌نویسد و پس از اشاره به افزایش محصول گندم در همین سال، او به شاه اظهار می‌داردکه باید برای غلات انبار داشته باشیم.
کد خبر: ۳۱۳۱۸۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۹/۰۲
شایان اویسی پاسخ می‌دهد
تاریخ و تاریخ نگاری جزو علومی است که معمولا حول و حوش آن سوالات بسیاری وجود دارد و این سوالات را بسیاری از تاریخ شناسان پاسخ می‌گویند.
کد خبر: ۳۰۴۲۶۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۷/۱۶
سلوک مراجع ؛
سلوک مراجع عظام تقلید، مجموعه گفت‌وگوهایی است که برای معرفی این ارکان معظم تشیع به انجام رسیده است.
کد خبر: ۲۹۲۹۶۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۵/۱۸
سالروز فرار شاه
پهلوی‌ها، هنگام خروج از ایران، میلیاردها دلار ثروتی را که با غارت اموال ایرانیان اندوخته بودند، با خود بردند و این، یکی از مباحثی است که تا کنون، در سالروز فرار شاه، کمتر به آن پرداخته شده است.
کد خبر: ۲۵۵۸۶۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۰/۲۶
تاملاتی در نسبت رسانه و اعتراضات اخیر؛
ابهامات مختلف در شیوه اجرای طرح جدید بنزینی و بی‌اطلاعی عموم مردم از سرنوشت عواید و نتایج و حتی دلایل تصمیم‌گیری آن با وجود گذشت ۱۴ روز پرتنش و حساس در افکار عمومی ایرانی ها همچنان باقی است.
کد خبر: ۲۴۷۱۵۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۹/۰۸
عضو مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم:
«محمدتقی فاضل میبدی»، عضو محققین و مدرسین حوزه علمیه قم، درباره برخی رفتارها و ادبیات توهین‌آمیز در قم به ویژه در حضور مسئولین و مقامات، گفت: دو، سه چیز است که باعث می‌شود افراد در جامعه در جایگاه خود قرار گیرند و سخنانی منطقی، مطرح کنند که شامل اخلاق، معنویت و عقلانیت است. متاسفانه در جامعه ما اغلب کسانی که در عرصه سیاست حضور دارند از اخلاق به دور هستند. بنابراین همه برخوردها به نوعی وجهه سیاسی و جناحی دارد؛ بدین گونه که هرکس که هم خط من است و فکری ندارد، آن را مورد تشویق قرار می دهم و هر کسی که هم عرض سیاسی من نیست شعار «مرده باد» را برای آن سر می‌دهم و سعی می‌کنم، او آسیب ببیند و این یک قاعده کلی است.
کد خبر: ۲۳۱۱۲۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۶/۱۴
حبیب‌الله پیمان عنوان کرد؛
دبیر کل جنبش مسلمانان مبارز می گوید: دولت مهندس بازرگان حتی با بینش لیبرال-سیاسی‌ای که پیش گرفته بود، مانع مسائلی چون آزادی، برابری و... نبود و اصلاً مزاحم تلقی نمی‌شد.حبیب‌الله پیمان که روزی دبیر کل جنبش مسلمانان مبارز بود دیگر ابایی از اقرار به اشتباهاتش ندارد. دیگر نمی‌ترسد بگوید در تخریب دولت موقت اشتباه کرده است. این سیاستمدار 84 ساله اصالتاً شیرازی که در صدر انقلاب، برو و بیایی در میدان سیاست ایران داشته تاکید دارد که به مسعود رجوی گفته قطعا در مسیری که در پیش گرفته شکست خواهد خورد.
کد خبر: ۲۱۲۲۴۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۳/۱۷
تاریخ سیاسی انقلاب اسلامی؛
ابراهیم یزدی از مشاهیر ایران بود که در دولت مهندس مهدی بازرگان، مقام معاونت نخست وزیر و سپس وزیر امور خارجه ایران را بر عهده داشت. ابراهیم یزدی در سال ۱۳۱۰ در قزوین به دنیا آمد و سال ۱۳۹۶ در ازمیر ترکیه درگذشت.ابراهیم یزدی دبستان را در دبستان‌های مولوی و ادب پشت سر گذاشت و در همین ایام بود که شاهد اولین اتفاق سیاسی زندگی‌اش یعنی اشغال ایران توسط متفقین را شاهد بود. در آذر ۱۳۲۱ در پی شلوغی‌های آن سال‌ها مدرسه به هم می‌خورد و یزدی به علت نزدیکی منزل به خیابان ایران از جلوی مجلس شورای ملی عبور می‌کند و شاهد شعار مردم بر علیه نخست وزیر وقت قوام است که یک صدا می‌گویند: «نون و پنیر و پونه - قوام گشنمونه»
کد خبر: ۲۱۱۰۷۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۳/۱۱
«بند به بند با گام دوم‌ــ۱۰»| «پهلوی»؛
رژیم پهلوی تنها سلطنتی در ایران بود که تفاوتی آشکار با سایر حکومت‌های پیش از خود داشت و آن به‌روی‌کارآمدن توسط بیگانگان بود. گزارش درباره سلسله پهلوی را در ادامه می‌خوانید.
کد خبر: ۲۰۱۳۳۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۱/۲۶
کارنامه دولت مهدی بازرگان ؛
زمانی که مهندس بازرگان عهده‌دار دولت موقت شد و حمایت قاطع امام خمینی(ره) و بزرگان انقلاب مانند شهید مطهری را پشت سر خود دید، شاید هم خود و هم افکار عمومی این تصور را نداشتند که دوران زمامداری دولت موقت که برخی امیدوار بودند اولین دولت رسمی بعد از تدوین قانون اساسی هم باشد، تنها 275 روز دوام داشته باشد. البته قطعا اطرافیان بازرگان هم پیش‌بینی نمی‌کردند او تنها چند روز بعد از دریافت حکم از امام تهدید به استعفا کند و تا پایان دوران مسئولیت یک خط در میان شفاهی یا مکتوب دل مردم را بلرزاند که می‌رود یا می‌ماند.مهم‌ترین استدلال برای انتخاب بازرگان به نخست‌وزیری، همان سابقه حضور او و نزدیکانش در ساختار اداری کشور و آشنایی آنها با فرآیندهای بروکراتیک در کشورداری بود که البته خیلی زود مشخص شد این نقطه‌قوت به‌تنهایی برای اداره کشور آن هم کشوری که تازه شاهد یک انقلاب بزرگ بوده و هرگوشه آن آشوبی به پا شده، نیست.
کد خبر: ۱۸۷۱۷۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۱۱/۱۶
یکی از بین خودمان؛
سر میرزا کوچک خان را یکی از یاران نفوذی خودش جناب خالو قربان برید و برای رضا شاه برد. همیشه یکی از میان خودما به ما خیانت می کند.
کد خبر: ۱۸۰۷۱۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۱۰/۱۷
غلامعلی دهقان/پژوهشگر تاریخ معاصر:
کانون استادان و کانون فعالان اجتماعی حزب اعتدال و توسعه، سلسله نشست‌هایی را به منظور تحلیل وضع کنونی جامعه ایران برگزار می‌کند که آخرین هم‌اندیشی آنان به «تجربیات تاریخی و ظرفیت‌های مغفول آن برای جریانات سیاسی» اختصاص داشت. آنچه در پی می آید متن سخنرانی غلامعلی دهقان در این جلسه است.
کد خبر: ۱۶۰۷۶۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۷/۱۴
غارت و آبادانی!
با توجه به اینکه خراسان دوره سلجوقی گرفتار درگیری‌های خارجی و نابسامانی‌های داخلی بوده است، می‌توان به دشواری اوضاع اقتصادی مردم نیشابور پی برد.
کد خبر: ۱۵۳۹۰۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۶/۱۴